Rynek pozagiełdowy (z ang. over the counter, czyli OTC) jest to taki system obrotu papierami wartościowymi na którym transakcje odbywają się pomiędzy stronami (uczestnikami rynku, najczęściej są to brokerzy) bez udziału podmiotu trzeciego, którym w tym wypadku byłaby giełda papierów wartościowych.

Cena instrumentów finansowych jest również ustalana pomiędzy stronami, co jest bardzo istotne i co odróżnia ten rynek od innych. OTC jest przeznaczony dla mniej wiarygodnych spółek, które nie spełniają wszystkich wymagań giełdy papierów wartościowych bądź też powstały niedawno i nie mają jeszcze pewnej pozycji na rynku.

Jakie są cechy odróżniające OTC od rynku giełdowego? Przede wszystkim należałoby wspomnieć o podwyższonym poziomie ryzyka. W związku z tym, niektóre kraje aby się przed zabezpieczyć przed nadmiernym ryzykiem, stosują pewne ograniczenia w stosunku do niego – inwestować mogą te podmioty, które posiadają niezbędne doświadczenie i są  wyspecjalizowane w tym zakresie. Aczkolwiek trzeba pamiętać, że jest to jednak rynek regulowany i z definicji podlega nadzorowi. Tak jak i w innych przypadkach, nadzór nad rynkiem stanowi Komisja Papierów Wartościowych i Giełd, a rozliczeniem transakcji zajmuje się Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.

Aby przybliżyć tą tematykę warto byłoby też pokrótce przedstawić trzy instytucje, które są związane z rynkiem over the counter: CeTO, BondSpot oraz NewConnect.

Początki rynku giełdowego w Polsce związane są z powstaniem 12 lutego 1996 roku CeTO, czyli ówczesnej Centralnej Tabeli Ofert. Był to nieurzędowy, ale publiczny rynek papierów wartościowych. Jego głównym akcjonariuszem była Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie. W dużym skrócie, był to element regulowanego wtórnego publicznego obrotu pozagiełdowego przeznaczonego dla spółek nie spełniających wymagań rynku giełdowego. W 2004 roku nazwa CeTo została zmieniona na MTS-CeTO S.A. w wyniku aliansu strategicznego z włoską spółką MTS Group. Ostatecznie, w 2009 roku spółka ta zmieniła nazwę na BondSpot S.A.

Jak już wiadomo, BondSpot S.A. powstał na bazie Centralnej Tabeli Ofert i po dziś dzień zajmuje się prowadzeniem polskiego rynku pozagiełdowego. Główną funkcją BondSpot jest prowadzenie notowań papierów wartościowych (obligacji skarbowych, korporacyjnych oraz akcji mniejszych spółek).

Ostatnią kwestią zasługującą na zainteresowanie jest platforma NewConnect, która co prawda w bezpośredni sposób nie dotyka tematu, ale warto byłoby przy okazji chociaż o niej wspomnieć. Jest to zorganizowany rynek akcji Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie prowadzony w ramach alternatywnego systemu obrotu (poza rynkiem regulowanym). Rynek ten skierowany jest przede wszystkim dla młodych i małych firm, które mają stosunkowo niewielką przewidywaną kapitalizację i działają w głównej mierze w sektorach nowych technologii (m. in. IT czy energii alternatywnej) – oparte są więc w większości na aktywach niematerialnych.

Jak widać, także rynek pozagiełdowy otwiera szereg możliwości przed tymi przedsiębiorstwami, którzy w najbliższej przyszłości nie mają szans na spełnienie restrykcyjnych wymagań rynku giełdowego. I jest to dobra alternatywa dla kredytu bankowego, który i tak nie zawsze mógłby zostać im przyznany.